Muzički rok počeci u Nikšiću vezuju se za vokalno-instrumentalni sastav ‘Fenix’ koji je počeo sa radom 1967. godine i nakon koga je u kasnijem periodu došlo do razvoja tog muzičkog pravca u Nikšiću. O svemu ovome razgovarali smo sa sudionikom tih događanja, muzičarem i kompozitorom Ljubomirom Ljubom Stanišićem.
Sve je počelo sada već davne 1967. godine na „Prvom glasu Nikšića“, kada su učešće uzeli dvojica mladića, srednjoškolaca, Ljubomir Stanišić i Bato Jauković. Taj događaj bio je veoma popularan u tom vremenu, održavao se u sali „18. Septembar“ i okupljao je sve najbolje sastave iz tadašnje Crne Gore. Pred prepunom salom od 1000 i više prisutnih prvo mjesto osvojio je ovaj duet mladih nikšićkih muzičara. Tada se na nivou grada došlo na ideju da se osnuje prvi vokalno-instrumentalni sastav koji će svirati pjesme iz repertoara tadašnjih rok sastava poput: Bitlsa, Kridensa, Roling Stonsa i ostalih. Do tada samo je KUD Zahumlje imalo svoj muzički sastav koga su sačinjavali uglavnom braća Čolovići i Faruk Osmanagić, za koje se svakako i vezuju počeci muzičkog delanja u ovom gradu. Nešto kasnije i KUD Čelik osnovalo je svoj ansambl. U tom vremenu bili su poznati ‘Entuzijasti’ u Titogradu, ‘Egzodusi’ u Herceg Novom, ‘Fantasti’ na Cetinju, a danilovgradski sastav ‘Montenegro 5’ imao je u tom vremenu već svoju evropsku karijeru.
Prvi sastav Fenixa brojao je pet članova, frontmen i vokal bio je 16-godišnji Ljubo Stanišić, bubnjeve je svirao Branko Burić, bas gitaru svirao je Bato Jauković, Bato Govedarica solo gitara i Marko Jovićević ritam gitaru. Da bi se napravio muzički repertoar slušao se Radio Luksemburg sa koga su se ‘skidale’ aktuelne muzičke numere i to je bio jedini izvor, iz razloga što su ploče još uvijek bile nedostupne.
Prve koncerte i muzičke večeri Fenixi su održavali u suterenu tadašnjeg Radničkog Univerziteta. Igranke su se održavale subotom i nedjeljom u prepunoj sali. Svirka je trajala od 19 do 22 časa i to je tada bilo u skladu sa ‘gradskim kućnim redom’. Osim ove sale, svirali su i na malom stadionu, Titogradu, Cetinju i ostalim mjestima u Crnoj Gori. Ovaj prvi vokalno-instrumentalni sastav u Nikšiću nije imao autorskih pjesama, već su to bile stvari gore navedenih bendova, ali su ostali upamćeni po mnogim zabavama i dočecima Novih godina. Može se reći da su nikšićkom muzičkom rok scenom u tom vremenu Fenixi dominirali. Prve instrumente za ovaj sastav kupila je nikšićka Gimnazija i to je tada bio veliki događaj u gradu. Naš sagovornik Ljubo Stanišić kaže da su u tom vremenu bili toliko srećni zbog tog čina da se to danas ne bi moglo upoređivati ni sa kupovinom aviona.
Ima i jedna anegdota vezana za postajanje ovog sastava i imena Fenix. Iako mladi, bili su svjesni da svoj rad moraju nekako promovisati, pa su u nedostatku postera, odnosno plakata svoje ime kredom napisali na ulici ispred tadašnje „Jugoplastike“, zbog čega ih je milicija privela na ispitivanje značenja naziva njihove grupe misleći da je u pitanju šifra. Na postavljeno milicajčevo pitanje „Šta vam to znači?“ muzičari su odgovorili da je to ptuca koja se rađa iz pepela, na šta je milicajac prokomentarisao riječima: „Ooo ptičice, sad ste dolijale! Šta vam znači ovo slovo ‘F’, je li to fašizam, ‘E’ je sigurno Engleska, ‘N’ je Njemačka, ‘I’ Italija, a ovo slovo ‘H’ (misleći na X) veoma je sumnjivo!“ Tek kada se našao neko od rukovodilaca u stanici milicije koji je znao značenje imena „Fenix“ oni su pušteni na slobodu.
Fenixi su trajali tri godine, do momenta kada su Bato Jauković i Bato Govedarica morali poći na studije. Nakon grupe Fenix, Ljubo Stanišić prelazi u već osnovanu grupu ‘Đetići’ i sa njima osvaja dva puta prvo mjesto na festivalu ‘Titogradsko proljeće’ 1972. i 1975. godine. Godine 1979. Ljubo Stanišić je osnovao bend sa kojim je učestvovao na festivalu za izbor pjesme za učešće na ‘Opatiji’, a što je bio direktan put za učešće na pjesmi Evrovizije. Grupa u sastavu Ljubo Stanišić, Mirko Šuković, Duka Martinović, Dragan Janjić i Dragan Drapić pobijedila je na tom konkursu sa autorskom numerom Ljuba Stanišića i plasirala se na „Opatijski festival“. Dragan Drapić je od svog brata iz inostranstva dobio tada prvi MUG na ovim prostorima, pa je i za to vezana jedna interesantna priča da im je na „Opatijskom festivalu“ bilo zabranjeno korišćenje tog instrumenta jer je tadašnji žiri smatrao da su zbog njega u velikoj prednosti u odnosu na druge učesnike. Na „Opatijskom festivalu“ ušli su u finalno veče numerom koja se zvala ‘Nijema plaža’, za koju je muziku napisao Ljubo Stanišić, a tekst Veselin Petrušić. Ovaj festival održao se u kristalnoj dvorani hotela ‘Kvarner’ u Sali u kojoj se sada održava festival ‘Dora’.
Danas, Ljubo Stanišić stvara u svom muzičkom studiju St.Iva.
R.T.
