HAFIZ MURATOVIĆ O NIKŠIĆU
Tekst i fotografije: Veselin Gardašević
Znate kako, kada se sjetim sa nostalgijom vremena koje je prohujalo, ipak , postoji neko poštovanje prema tom vremenu. Neko poštovanje je bilo prema mrtvima i prema živima. Bila su dva bijela konja, a ljudi kada bi ih ugledali, izlazili bi, stajali u liniji i sa pijetetom ispraćali mrtve….
Prema živima je važio jedan kodeks i on se nije kršio, „poštovati svakog kao sebe“.
Sjećam se kada bi prošao Predsjednik opštine, svi bi stajali mirno i samo što ne bi salutirali. Pozdravljali bi ga sa velikim poštovanjem. Nikšićani su strajali pred vratima pozorišta i divili se damama i gospodi koji su bili obučeni prema posljednoj modii iz svjetskih prijestonica.
Kafane su bile posebna priča. Nikšić je bio industrijski centar i urbana legenda glasi da je bio na prvom mjestu u državi po ispijanju alkohola po glavi stanovnika. Naš veliki humorista i pjesnik Dugo Krivokapić je jednom rekao: „Više sam ja sam popio nego cijelo Tetovo…“.
Postojala su tri-četiri podruma, jedan je bio lociran na Zempolju, a drugi Ivov u blizini pijace, poznat je bio i Novakov podrum blizu jedne poznate brijačnice u centru grada. U njima se odvijao život i trgovalo pićem koje su Nikšićani mnogo voljeli i nerijetko konzumirali. Nikšić je imao i prave boemske kafane kod Koke, kod Stanjevića, Župska, Nikšićka, Lovćen i tako dalje… U njima se odvijao intenzivan kafanski život i mnogo zanimljivih priča i anegdota je u njima bilo locirano…
Ima dosta tih priča, ali je zanimljivo kada su poznati nikšićki boemi Slobo Jovanović Mašinska i Mileta Kiloni (koji je bio poznat po prenosivom ruletu, prvoj kocki u gradu), završili na sudu zbog tuče. Kada su Sloba pitali šta je bilo, on je rekao: „Zamislite, zgazio me na ruku“… Nijesu kažnjeni, sudija se smilovao.
Gospodin Hafiz kaze da se ugostiteljstvom bavi skoro pedeset hodina i da je to dovoljno dug period da se sjeća Nikšića u raznim izdanjima.
Pominje poznate kafane Central i Jadran koje su bile nezaobilazne tačke kada su Nikšićani zeljeli da postanu aktivni učesnici kafanske zbilje. Hafiz kaže da nije bilo socijalnih razlika i da su svi manje-više bili isti, sa, ponekad malom razlikom u stomaku.
Sjeća se i prvih farmerica koje su se pojavile u gradu, švercovanih iz Trsta. One su na neki način bile simbol kapitalizma, koji je za nas bio zabranjen sistem i stvarno i simbolicki.
Imao je Hafiz i tu čast i privilegiju da upozna Vita Nikolića, iako tada to nije puno značilo, sjeća se jedne kućice lovačke u blizini Saborne crkve gdje je Vito boravio a drugovao je sa njegovim rođakom Mikijem Perišićem.
Mali stadion je bio priča za sebe. Uvijek je bilo puno zanimljivih događaja, bokerskih mečeva i muzičkih nastupa. Pominje Hafiz boksere bracu Bajagić, Bracu Gardašević, Šturanovića, Žižića, Dondića, Hajrušija i mnoge druge asove niksickog ringa koji su prije svega bili vitezovi pa onda sportisti. Nikšić je bio u pravom smislu te riječi, grad sporta i najviše mladih ljudi je bilo upućeno da trenira razne sportove. Pravi komunistički sportski i industrijski centar poznat još i kao grad čelika i piva…
Hafiz kaže da posebno mjesto zauzima nikšićki korzo koji je po svemu bio poseban. Bilo da si kupio nove cipele, ili sašio novo odijelo, sve se to moralo pokazati na korzou…
Posebno intenzivno se sjeća nikšićkih lipa i njihovog mirisa koji je opijao zajedno sa mladošću grada pod Trebjesom. To je bila čarobna linija od Hotela do stare pošte bez koje Nikšićani ne bi bili ono što jesu. Bio je bitan u našem odrastanju i životu, kaže Hafiz. Sjeća se i kada se zabavljao sa jednom curom, jednom su ostavili torbe u slastičarnici i prošetali nekoliko krugova i ona je rekla da je Nikšić ljepši od Beograda u kome je studirala. Mnoge ljubavi su se rađale, trajale i umirale na nikšićkom korzou.
Sa nostalgijom Hafiz pominje i neke, svima dobro poznate Nikšićane: Jova Džadu, Pekeša i Ćala, koji su obilježili jedno vrijeme našeg grada koje je prohujalo. Hafiz pominje da su mnogi umjetnici, boemi i političari bili rado viđeni gosti u njegovoj kafani Lovačka priča koja odiše duhom prave kafane.
O planinama i planinarenju Hafiz sa ushićenjem govori. Kaže čak kada se popnete na Trebjesu osjecate se mnogo bolje, a da i ne govorim o Andima, Himalajima i drugim planinama koje inspirišu i motivišu brojne alpiniste iz cijelog svijeta da požele da ih osvoje.
Naš sagovornik kaže da živi 73 godine u Nikšiću i da je to najljepši grad na svijetu, grad Šobića i Vita Nikolica, grad Živka Nikolića, Duga Krivokapića i drugih koji su ga dostojno obilježili i proslavili.
Hafiz iskreno poručuje: „Ostanite, jer ovaj grad ima potencijal i zaslužuje da se u njemu ostane i uživa do kraja zivota!“.
